Menu główne
R.a.t.i.n.g.i biur podróży 2016 – w zasadzie bez zmian, ale z uzupełnieniami
(opublikowano również na portalu turystycznym Rzeczpospolitej)
Przedstawiamy najnowszą aktualizację rankingu i r.a.t.i.n.g.ów (dalej: ratingów) wiodących polskich touroperatorów przygotowaną tym razem na bazie danych ze sprawozdań finansowych składanych przez nich w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Zostały one skompletowane w drugiej i trzeciej dekadzie sierpnia i przetworzone przed końcem miesiąca. W poprzedniej kwietniowej edycji ranking i ratingi zostały sporządzone na bazie danych wstępnych nadsyłanych przez organizatorów w drugiej dekadzie kwietnia.
Przed omówieniem kwestii aktualizacji rankingu i ratingów przedstawiamy przypomnienie daty powstania i genezy projektu przygotowywania tego zestawienia.
Edycje ratingów mają już ponad 4 lata
Wraz z bieżącą odsłoną ratingów mijają ponad cztery lata od ich pierwszej publikacji. Był to okres pamiętnej i największej serii niewypłacalności biur podróży w całej dotychczasowej historii branży turystycznej. Wydarzenia te wyrządziły jej duże szkody wizerunkowe, a agentom oraz mniejszym organizatorom przyniosły odczuwalne szkody biznesowe. Stały się one bezpośrednim asumptem do opracowania metodologii oceny stabilności organizatorów turystyki. Jej celem było aby kondycja touroperatorów przestała być anonimowym tabu i pozwoliła osobom nie znającym szczegółowych danych sprawozdawczych oraz mniej obeznanym ze sprawami finansów, na łatwe zorientowanie się w przybliżonym stopniu ryzyka jakie wiąże się z danym organizatorem.
Niełatwy rok dla turystyki, ale branża pozostała stabilna
Miniony 2015 rok był dla turystyki rokiem chwiejnej koniunktury dla zorganizowanej turystyki wyjazdowej, znacznie mniej korzystnym niż bardzo dobry pod tym względem rok 2014. Po dość dobrym pierwszym półroczu nastąpiło wyraźnie słabsze drugie w którym istotną negatywną rolę odegrały rosnące obawy turystów przed realnym zagrożeniem ze strony zamachów terrorystycznych.
Pojawiły się one w istotnym stopniu w końcu czerwca, gdy w Tunezji doszło do kolejnego zamachu na plaży hotelowej w Susie, który w powiązaniu z wcześniejszym marcowym zamachem w muzeum Bardo w Tunisie wywołał u turystów psychologiczny efekt poczucia systematycznego już zagrożenia dla ich bezpieczeństwa w krajach Północnej Afryki. W efekcie niemal z tygodnia na tydzień o blisko 95 procent spadła liczba wyjazdów z Polski do Tunezji, a o ponad 50 procent do Egiptu. Efekt ten został wzmocniony przez ostrzeżenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych przed wyjazdami do miejsc wypoczynkowych nad Morzem Czerwonym.
Na domiar złego po rozpoczęciu w sierpniu przez rząd Turcji działań na dwa fronty, czyli przeciwko Państwu Islamskiemu (ISIS) i równolegle przeciw radykalnym odłamom organizacji kurdyjskich, wzrosło prawdopodobieństwo niebezpiecznych dla turystów incydentów również i w tym kraju. Wszystkie te wydarzenia znacząco zmieniły geografię wyjazdów turystycznych Polaków przesuwając je z tanich i popularnych kierunków wschodnich na droższe destynacje zachodnie, czego następstwem była utrata w końcu sezonu przez branżę turystyczną części klientów. W rezultacie łączne obroty za 2015 rok ankietowanych 32 organizatorów wzrosły tylko w niewielkim stopniu -
Odsłona kwietniowa -
Odsłona wrześniowa -
W bieżącej aktualizacji ratingów wystąpiła wobec ich kwietniowej odsłony tylko jedna modyfikacja i to dotycząca nie poziomu ratingu, ale jego perspektywy, a mianowicie organizatora Sport Vita, który w miejsce perspektywy stabilnej otrzymał perspektywę pozytywną, jedną z dwóch w zestawieniu. Głównym uzasadnieniem tej zmiany jest nadesłanie przez organizatora zaktualizowanych informacji odnośnie zmodyfikowania warunków kontraktowych dotyczących eksploatacji posiadanego przez niego obiektu hotelowego, co z wystarczająco wysokim prawdopodobieństwem może prowadzić do poprawy poziomu ratingu w następnej jego odsłonie.
Wszystkie pozostałe oceny oraz ich perspektywy pozostały na poziomie z odsłony kwietniowej, w tym również ocena organizatora Wygoda Travel, która ze względu na fakt, że jego rok obrotowy kończy się 30 kwietnia, wstępnie została utrzymana na poziomie roku poprzedniego, a obecnie została potwierdzona na tym samym poziomie, czyli BBB. Ponieważ biuro Exim Tours do końca sierpnia 2016 roku nie dostarczyło danych za 2015 rok, otrzymuje ono ocenę N/A.
ZOBACZ PEŁNĄ TABELĘ Z RATINGAMI
Powrót ratingów dla czterech organizatorów
W czterech przypadkach organizatorów, którzy złożyli sprawozdania reaktywowano ich oceny na następujących poziomach (kolejność alfabetyczna):
Active Travel -
Oznacza to poprawę wobec poziomu z 2014 roku (CCC-
Opal Travel -
Poprzednio nie było ocen za rok 2014 i 2015, a obecnie na podstawie danych sprawozdawczych została ona określona w tych latach na poziomie BB-
Sigma Travel -
Oznacza to poprawę wobec poziomu z 2014 roku (CCC-
Trade & Travel -
Poprzednia ocena z 2014 roku wynosiła A-
Nowe istotne informacje dotyczące Itaki i Rainbowa
Zgodnie z metodologią oceny stabilności touroperatorów ich poziomy mogą być weryfikowane również pomiędzy datami generalnych odsłon, o ile wystąpią wydarzenia, które mogą mieć istotny wpływ na stabilność danego touroperatora lub perspektywę.
W ubiegłym miesiącu ukazały się dwie informacje dotyczące kluczowych polskich touroperatorów, a mianowicie Itaki oraz Rainbowa, które mają niestandardowy charakter, a więc wymagają odniesienia do kwestii ewentualnego ich wpływu na poziomy ocen stabilności i ich perspektywę.
Zdecydowanie większa jest waga informacji dotyczących Itaki, która poinformowała o przejęciu stosunkowo dużego czeskiego organizatora, natomiast znacznie mniej istotna już waga danych podanych w ostatnim raporcie Rainbowa, w którym dokonano korekty poziomu funduszy własnych (według stanu na 30 czerwca 2016 roku).
W związku z tym poniżej przedstawiamy krótkie omówienia wpływu wyżej wymienionych kwestii wraz z końcowymi wnioskami w obu tych przypadkach.
Itaka
Touroperator od 2008 roku jest liderem polskiej branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej z bardzo wysokim udziałem około 31 procent w łącznych przychodach ze sprzedaży imprez turystycznych ankietowanych 32 organizatorów za 2015 rok, a w całej branży blisko 28 procent.
Dominująca pozycja Itaki jest rezultatem wysokiej dynamiki wzrostu w latach 2004-
W roku 2015 Itaka zanotowała tylko niewielki wzrost przychodów (o 0,8 procent), ale zwiększyła zysk netto o blisko 7 procent do 34,8 mln złotych, co pozwoliło na istotne zwiększenie kapitałów własnych (do 116,1 mln złotych) oraz ich relacji wobec obrotów z turystyki i w konsekwencji nadanie wyższej oceny stabilności, która wzrosła z A do A+.
Przejęcie czeskiego biura Čedok przez Itakę
10 sierpnia Itaka poinformowała o przejęciu znanej czeskiej spółki turystycznej Čedok od spółki Odien Luxembourg należącej do tureckiego funduszu Odien Group .
Čedok, to firma turystyczna z 96-
Według sprawozdania za 2015 rok, organizator ten wykazał przychody w równowartości 322 mln złotych, wygenerował stratę netto w równowartości około 29 mln złotych i dysponował kapitałem własnym w równowartości 14,6 mln zł. We wcześniejszych latach Čedokowi wiodło się rozmaicie, przy czym straty częściej bywały większe niż zyski w wyniku czego kapitały Čedoka powoli spadały.
Start ponadnarodowej ekspansji polskiego organizatora turystyki
Przejęcie czeskiego biura jest wydarzeniem o unikalnym znaczeniu dla polskiej turystyki, gdyż może oznaczać początek zagranicznej ekspansji jej lidera, a trzeba podkreślić, że jest on szczególnie predestynowany do kontynuacji rozwoju poprzez akwizycje innych podmiotów branży turystycznej. Po dojściu do 30-
Itaka skierowała pierwsze kroki swojej ponadnarodowej ekspansji w wysoce obiecującym kierunku. Region ten, a zwłaszcza grupa V-
Indagowany przez media Piotr Henicz, wiceprezes zarządu wyjaśniał, że na tym inwestycje Itaki się nie skończą, gdyż po zakupie Č edoka otrzymuje ona liczne oferty z wielu krajów, ale obszarem jej szczególnego zainteresowania pozostają kraje ościenne. Itaka wskazuje również na inny segment szeroko pojętego biznesu turystycznego, w którym zamierza być aktywna, a mianowicie na segment hotelarski.
Potencjalny wpływ na poziom ratingu i jego perspektywy
Podjęcie ponadnarodowej ekspansji biznesowej przez Itakę może w przyszłości wywierać pewien wpływ na poziomy ocen stabilności tego touroperatora (zarówno dodatni, jak i ujemny), ale kwestia ta pojawi się zapewne dopiero przy okazji danych za kolejny rok obrotowy.
Na razie można jedynie przypuszczać, że w rozszerzeniu swojej działalności Itaka ma duże szanse na kolejny sukces i dodatkowe wykorzystanie korzyści skali. Cała dotychczasowa historia biznesowa tego organizatora jasno pokazała, jak skutecznie radził sobie na wyjątkowo trudnym rynku polskim, więc prawdopodobieństwo podobnego powodzenia na generalnie łatwiejszych i mniej wymagających rynkach naszego regionu jest wysokie.
W chwili obecnej nie ma zatem żadnych przesłanek, które mogłyby implikować zmiany w bieżącym poziomie r.a.t.i.n.g.u oraz jego perspektywy.
Rainbow
Organizator w roku 2015 istotnie wzmocnił pozycję w branży turystyki wyjazdowej, w której zwiększył udział z niecałych 14 do blisko 16 procent i obecnie zajmuje w niej pozycję wicelidera. Osiągnął też bardzo wysoką dynamikę wzrostu przychodów ze sprzedaży imprez turystycznych (+18,2 proc), a o ponad 6 procent zwiększył zysk netto -
W ofercie organizatora istotną rolę odgrywają dochodowe wycieczki egzotyczne i objazdowe, a jego stabilności finansowej sprzyja też znaczne zróżnicowanie kierunków i mała zależność od rynków Północnej Afryki, a także blisko 50-
Rainbow przedstawił swoje najnowsze raporty
31 sierpnia Rainbow przedstawił swoje sprawozdania finansowe z działalności za pierwsze półrocze 2016 roku. Ważną kwestią, która może zwrócić uwagę bardziej wnikliwych czytelników raportów jest to, że zostały one przedstawione według zmodyfikowanych zasad traktowania niektórych pozycji księgowych, niż miało to miejsce dotychczas, a co miało bezpośredni związek ze zmianą audytora, na którego w tym roku wybrany został Deloitte sp. z o.o.
W 2016 roku dokonano zmiany podejścia do kwestii bilansowych pozycji tak zwanej wartości firmy określanej czasem mianem goodwillu, a przypisanej spółkom zależnym Bee & Free, ABC Świat Podróży oraz Rainbow Tours Biuro Podróży. Jest to pozycja sprawozdań skonsolidowanych spółki dominującej i powstaje przy nabyciu przez nią innej spółki, jako nadwyżka ceny za nią zapłaconej ponad wartość aktywów ujętych w księgach tej spółki. Goodwill reprezentuje często wartość marki przejmowanego podmiotu, jego pozycję rynkową, wartość jego relacji handlowych oraz inne elementy świadczące o tym, że będzie on mógł w okresach przyszłych generować strumień zysków.
W związku ze zmianą profilu działalności spółek zależnych oraz zaprzestania lub wygaszania ich pierwotnej działalności w latach poprzednich uznano obecnie, że przypisany im goodwill istniejący w dniach nabywania tych spółek, utracił już swą wartość. W związku z tym zarząd spółki utworzył odpisy aktualizujące na powyższe pozycje w łącznej kwocie 14.860 tys. zł, która obciąża kapitał własny, w pozycji zysków z lat poprzednich w bieżącym okresie.
Stabilność organizatora nie ulega zmianie
Rezultat tego zabiegu jest taki, że raportowane fundusze własne Rainbowa uległy pomniejszeniu o tę wielkość, jednakże nie ma on wpływu na realną sytuację spółki, gdyż łączy się jedynie ze zmianą zapisów w księgach, a nie z rzeczywistą sytuacji operacyjnej touroperatora.
Przy tej okazji warto przypomnieć, że metodologia stosowana przy określaniu ocen zawiera szereg elementów ostrożnościowych, które m.in. zawierają założenie nie uwzględniania, bądź specjalnego traktowania niektórych bilansowych pozycji jako składników majątku spółki i do takich należy również tzw. wartość firmy.
Dlatego zmiana zasad księgowych zastosowana przez nowego audytora i skutkująca zmniejszeniem księgowej wartości kapitałów własnych organizatora poprzez dokonanie odpisów aktualizacyjnych na wartość firmy, nie wpłynęła na dotychczasową ocenę stabilności touroperatora, a więc r.a.t.i.n.g. oraz jego perspektywa pozostają na dotychczasowych poziomach.
Transparentność w turystyce
Transparentność w takiej branży jaką jest zorganizowana zagraniczna turystyka wyjazdowa ma szczególną wagę. To dzięki niej kontrahenci (linie lotnicze, hotele), agenci i ich klienci mogą się w przybliżeniu zorientować o stopniu ryzyka związanego z korzystania z usług danego biura. Jednym z kilku celów okresowego zestawienia ocen stabilności organizatorów jest również pokazanie, którzy z nich bez oporów dzielą się informacjami na temat swojego biznesu, a którzy nie chcą lub też nie potrafią takiej informacji przygotować.
Dla touroperatorów, którzy nie dostarczyli na czas odpowiednich danych lub nie były one z jakiś względów dostępne, nie mogły zostać określone znowelizowane oceny stabilności i w związku z tym otrzymały one sygnaturę N/A.
ZOBACZ TABELĘ Z RATINGAMI
Andrzej Betlej
Instytut Badań Rynku Turystycznego
TravelDATA
Tekst został przygotowany przez autora w celach wyłącznie informacyjnych i nie stanowi analizy inwestycyjnej, ani analizy finansowej, ani rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 2005 r. (Dz. U. 2005, Nr 206 poz. 1715) oraz Ustawy z 29 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005, Nr 183 poz.1538 z późn. zmianami).
Autor działał z należytą starannością i rzetelnością, nie ponosi jednak odpowiedzialności za działania lub zaniechania odbiorcy podjęte na podstawie niniejszego tekstu oraz za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych.